Παραδόθηκε η τελευταία έκθεση του Σώματος Επιθεωρητών-Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης, με την οποία ολοκληρώθηκε ο έλεγχος, που διενήργησε στον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού, κατόπιν εντολής του Υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού Παύλου Γερουλάνου. Αντικείμενο της έκθεσης αυτής ήταν η εξέταση της νομιμότητας των διαδικασιών ανάθεσης έργων και προμηθειών κατά τα έτη 2008-2009, που αφορούν στην προβολή του Ελληνικού Τουρισμού στην Ελλάδα και στο εξωτερικό μέσω της Δ/νσης Υπηρεσιών Εξωτερικού του Οργανισμού.
Η έκθεση διαβιβάσθηκε στον Εισαγγελέα Εφετών Αθηνών, στον Πρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τις δικές τους ενέργειες και στον Πρόεδρο του ΕΟΤ
για την άσκηση πειθαρχικής δίωξης κατά δέκα τεσσάρων (14) στελεχών και υπαλλήλων του Οργανισμού.
Από τον έλεγχο διαπιστώθηκαν, μεταξύ άλλων, και τα ακόλουθα:
• Κατά τα έτη 2008-2009, οι εγκεκριμένες πιστώσεις του τακτικού προϋπολογισμού του ΕΟΤ για δημόσιες σχέσεις, αυξήθηκαν σε σχέση με την προηγούμενη διετία κατά 32%. Ειδικότερα, κατά το έτος 2008 οι εγκριθείσες πιστώσεις ανήλθαν στο ύψος των 8,6 εκ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 48% έναντι του προηγουμένου έτους, ενώ το έτος 2009, μειώθηκαν κατά 27% σε σχέση με το 2008. Παρά την παραπάνω συνολική αύξηση των πιστώσεων, οι αναληφθείσες από τον ΕΟΤ υποχρεώσεις για δημόσιες σχέσεις, υπερέβησαν σημαντικά τις εγκεκριμένες για το σκοπό αυτό πιστώσεις του τακτικού προϋπολογισμού του Οργανισμού. Αποτέλεσμα ήταν η συσσώρευση οφειλών, που μεταφέρθηκαν στο τρέχον οικονομικό έτος. Το ύψος των υποχρεώσεων αυτών, με βάση τα διαθέσιμα μέχρι την ολοκλήρωση του επιτόπιου ελέγχου του Σ.Ε.Ε.Δ.Δ. στοιχεία, υπολογίζεται ότι υπερβαίνει τα 7 εκ. ευρώ. Ήδη μέρος των δαπανών αυτών, που προωθήθηκαν για πληρωμή, έχει κριθεί από το Ελεγκτικό Συνέδριο ως μη νόμιμες για λόγους που ισχύουν και σε άλλες περιπτώσεις ανάλογων δαπανών.
• Κατά την ελεγχόμενη διετία, ο Οργανισμός προέβη σε ενέργειες δημοσίων σχέσεων και ανέλαβε υποχρεώσεις χωρίς προηγουμένως να έχει καταρτισθεί ένα ενιαίο και αναλυτικό πρόγραμμα για το εσωτερικό και το εξωτερικό, με το οποίο να προσδιορίζονται συγκεκριμένοι στόχοι και τα πρόσφορα μέσα επίτευξής τους. Αντίθετα, οι ενέργειές του στον τομέα αυτό υπήρξαν αποσπασματικές, τόσο ως προς το σχεδιασμό όσο και ως προς την υλοποίησή τους, οι δε σχετικές αποφάσεις, στην πλειοψηφία τους δεν εμπεριέχουν ειδική, σαφή και πλήρη αιτιολογία από την οποία να προκύπτει ότι η αναλαμβανόμενη κάθε φορά υποχρέωση ήταν αναγκαία για την εξυπηρέτηση των λειτουργικών σκοπών του Οργανισμού. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την έκθεση του Σώματος Επιθεωρητών-Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης κατά το έτος 2008 ο Οργανισμός ανέπτυξε μια πολιτική δημοσίων σχέσεων, η οποία σε αρκετές περιπτώσεις ξεπέρασε το επιβαλλόμενο εκ του δημοσίου χαρακτήρα του μέτρο. Η συμβολή της πολιτικής αυτής στην επίτευξη των καταστατικών στόχων του Οργανισμού δεν αξιολογήθηκε ούτε κατά το σχεδιασμό της ούτε εκ των υστέρων.
Πέραν όμως του βαθμού αποτελεσματικότητας των ενεργειών του Οργανισμού στον τομέα των δημοσίων σχέσεων κατά το έτος αυτό, η υλοποίηση της εν λόγω πολιτικής υπήρξε προβληματική αφού, όπως προέκυψε κατά το διενεργηθέντα έλεγχο και περιγράφεται αναλυτικά στο κεφάλαιο των διαπιστώσεων της έκθεσης, ο Οργανισμός προέβη σε:
• απευθείας αναθέσεις προμηθειών αγαθών και υπηρεσιών, χωρίς να συντρέχουν λόγοι που να δικαιολογούν την κατ’ εξαίρεση προσφυγή στη διαδικασία αυτή και ενώ λόγω του ύψους της προκαλούμενης δαπάνης θα έπρεπε να έχει διενεργηθεί πρόχειρος ή ανοικτός διαγωνισμός,
• απευθείας αναθέσεις και διενέργεια πρόχειρων διαγωνισμών, με κατάτμηση της προς προμήθεια ποσότητας και αξίας των αυτών ή ομοειδών υλικών, αντί διενέργειας ανοικτών διαγωνισμών. Συγκεκριμένα, προμήθειες του αυτού ή ομοειδούς υλικού ανατέθηκαν, εντός του ίδιου οικονομικού έτους, τμηματικά είτε με απευθείας αναθέσεις είτε με πρόχειρους διαγωνισμούς, μερικοί από τους οποίους μάλιστα διενεργήθηκαν την ίδια ημερομηνία, μεταξύ των ιδίων συμμετεχόντων και κατακυρώθηκαν στον ίδιο ανάδοχο.
• παράκαμψη του Δ.Σ. του ΕΟΤ, αφού με την πρακτική της κατάτμησης των προμηθειών, οι σχετικές αναθέσεις πραγματοποιούνταν μόνο με απόφαση του Γενικού Γραμματέα του ΕΟΤ, ενώ σύμφωνα με τις καταστατικές διατάξεις του Οργανισμού, αρμόδιο για τη λήψη απόφασης για δαπάνες ύψους άνω των 50.000€, είναι το Δ.Σ.
• παρά τις μεγάλες ποσότητες διαφημιστικού υλικού, που κρίθηκε απαραίτητο να προμηθευθεί ο Οργανισμός για την κάλυψη των αναγκών του, οι οποίες αθροιστικά υπερέβαιναν σε δαπάνη το όριο, που προβλέπεται για τη διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού, για κανένα είδος δεν διενεργήθηκε ανοικτός διαγωνισμός, διαδικασία που θα διασφάλιζε πλέον συμφέρουσες για τον Οργανισμό επιλογές και συνθήκες διαφάνειας για κάθε ενδιαφερόμενο.
• με τις κατατμήσεις προμηθειών, την παράκαμψη ανοικτών διαδικασιών και τη συνεργασία με έναν περιορισμένο σχετικά κύκλο προμηθευτών, ο Οργανισμός επιβαρύνθηκε με επιπλέον κόστος, το οποίο θα έπρεπε και μπορούσε να έχει αποφευχθεί με την τήρηση της νόμιμης διαδικασίας. Συγκεκριμένα, από προμήθειες του ιδίου είδους ή ομοειδούς υλικού, που πραγματοποιήθηκαν με διαφορετικές αναθέσεις από τις Δ/νσεις Υπηρεσιών Εξωτερικού και Έρευνας Αγοράς και Διαφήμισης, προκλήθηκε σημαντική επιβάρυνση του Οργανισμού, καθόσον η τιμή μονάδας υλικού των επιλεγεισών προσφορών και των εξ αυτών προκληθεισών δαπανών μέσω της Δ/νσης Υπηρεσιών Εξωτερικού, υπερέβαινε κατά πολύ τις τιμές μονάδας ιδίου υλικού, που είχε επιτύχει η Δ/νση Έρευνας Αγοράς και Διαφήμισης από άλλους προμηθευτές κατά το ίδιο οικονομικό έτος, σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, παρά τις πραγματοποιηθείσες και αυτήν κατατμήσεις.
• παραβίαση των προβλέψεων του Οργανισμού του ΕΟΤ με τη συγκρότηση με εισήγηση της Δ/νσης Υπηρεσιών Εξωτερικού και απόφαση του Γενικού Γραμματέα, Επιτροπής για τη διενέργεια πρόχειρων διαγωνισμών προμηθειών αγαθών ή εκτέλεση εργασιών, μεταφορών κλπ., με αποτέλεσμα την παράλληλη διενέργεια πρόχειρων διαγωνισμών και παράλληλες αναθέσεις προμηθειών των αυτών ή ομοειδών υλικών από τις Δ/νσεις Υπηρεσιών Εξωτερικού και Έρευνας Αγοράς & Διαφήμισης χωρίς συντονισμό μεταξύ των δυο Διευθύνσεων και της Δ/νσης Διοικητικού, αρμόδιας κατά τον οργανισμό να διενεργεί τις παντός είδους προμήθειες του ΕΟΤ, πλην εκείνων που εμπεριέχουν δημιουργικό.
• διενέργεια των πρόχειρων διαγωνισμών χωρίς να προηγείται σχετική έγγραφη απόφαση του αρμοδίου οργάνου, με την οποία να καθορίζεται το προς προμήθεια είδος, το ύψος της προϋπολογιζόμενης δαπάνης και η ημερομηνία του διαγωνισμού, με αποτέλεσμα να μην προκύπτει με ποιο τρόπο προσδιορίζονταν το αντικείμενο της προμήθειας και οι απαιτούμενες προδιαγραφές και διενεργούντο οι διαγωνισμοί από τις εκάστοτε Επιτροπές.
• Στις περισσότερες αποφάσεις ανάθεσης, που εκδόθηκαν με εισήγηση της Δ/νσης Υπηρεσιών Εξωτερικού μετά τις 25-6-2008, υπάρχει συνημμένο σχετικό σημείωμα προέγκρισης του Γραφείου του Γενικού Γραμματέα ΕΟΤ, στο οποίο αναφέρεται το προς προμήθεια είδος χωρίς όμως αναφορά στις απαιτούμενες προδιαγραφές και το ύψος της προϋπολογιζόμενης δαπάνης. Δεδομένου ότι σε κάποιες περιπτώσεις το σημείωμα του Γραφείου του Γενικού Γραμματέα όπως και η σχετική εγκριτική απόφαση, έπονται χρονολογικά των δελτίων αποστολής των προμηθευομένων υλικών, συνάγεται ότι στις περιπτώσεις αυτές, πρώτα διενεργήθηκε η προμήθεια και μετά ακολούθησαν οι διοικητικές πράξεις που απαιτούνται για την πληρωμή της δαπάνης (σύνταξη πρακτικού διενέργειας του
διαγωνισμού και έκδοση εγκριτικής απόφασης), κατά παράβαση της κείμενης νομοθεσίας.