Τρίτη 22 Φεβρουαρίου 2011

Άγνωστες παραμένουν οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις του ναυαγίου του Sea Diamond σύμφωνα με το πόρισμα του Συνήγορου του πολίτη.


 Έπειτα από τις ενέργειες των Λιμενικών Αρχών και του ΥΕΝΑΝΠ, η θαλάσσια ρύπανση στην επιφάνεια της θάλασσας και οι άμεσες επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον που έχει προκαλέσει η βύθιση του Κ/Ζ SEA DIAMOND φαίνεται να έχουν μέχρι σήμερα περιοριστεί, ενώ παράλληλα συνεχίζεται η παρακολούθηση των περιβαλλοντικών παραμέτρων με τη συνδρομή του ΕΛΚΕΘΕ.

Παρόλα αυτά, και καθώς ποσότητες ρύπων παραμένουν εγκλωβισμένες εντός του κύτους του ναυαγίου και υπάρχει εν δυνάμει κίνδυνος να διαφύγουν από αυτό, δεν έχει μέχρι σήμερα γίνει μια ολοκληρωμένη εκτίμηση του ενδεχόμενου περιβαλλοντικού κινδύνου από την παραμονή του ναυαγίου στο βυθό του όρμου της Καλντέρας. Κατά συνέπεια δεν είναι δυνατό να υπολογισθούν οι εν δυνάμει επιπτώσεις στο θαλάσσιο οικοσύστημα, στην τουριστική ανάπτυξη και στην οικονομική γενικότερα δραστηριότητα του νησιού.

Επιπροσθέτως, δεν έχει καταρτισθεί σχέδιο αντιμετώπισης πιθανής διαρροής ρυπογόνων ουσιών, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο ΠΔ 11/2002. Το ΔΛΤΘ έχει προβεί στις προβλεπόμενες από τον         Ν.2881/2001 ενέργειες, ξεκίνησε όμως τις διαδικασίες εξουδετέρωσης του κινδύνου προσβολής του περιβάλλοντος που ορίζει ο νόμος μετά την πάροδο δύο και πλέον ετών από τη βύθιση του πλοίου.
Επιπροσθέτως, το ΔΛΤΘ δεν έχει ενημερώσει τον Συνήγορο του Πολίτη και τους ενδιαφερόμενους για την εξέλιξη των διαδικασιών μετά τον Ιούνιο του 2008.

Η Ανεξάρτητη Αρχή εκτιμά επίσης ότι η υπαγωγή των Δημοτικών Λιμενικών Ταμείων στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με διαπιστωμένες εγγενείς λειτουργικές αδυναμίες (έλλειψη οικονομικών και διοικητικών πόρων, έλλειψη εξειδικευμένου επιστημονικού προσωπικού, κ.ά.), θέτει υπό ουσιαστική αμφισβήτηση τη δυνατότητα άμεσης και αποτελεσματικής, για την άσκηση αυτής της αρμοδιότητας, αντιμετώπισης παρόμοιων σοβαρών περιστατικών.

Κατόπιν τούτου, άποψη του Συνηγόρου του Πολίτη είναι ότι θα πρέπει να επανεξεταστούν οι αρμοδιότητες των Δημοτικών Λιμενικών Ταμείων σε θέματα προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος που απορρέουν από τη διαχείριση ναυαγίων, όπως αυτές αναφέρονται στις διατάξεις του Ν. 2881/2001, ώστε αυτές να ανατεθούν :
• είτε στις εξειδικευμένες προς τούτο υπηρεσίες του Υπουργείου Θαλάσσιων Υποθέσεων, Νήσων & Αλιείας (εφεξής ΥΘΥΝΑΛ), που έχουν άλλωστε την επιτελική ευθύνη σχεδιασμού, συντονισμού και αντιμετώπισης περιστατικών θαλάσσιας ρύπανσης, σύμφωνα με το ΠΔ 11/2002,
• είτε σε ειδικές για το σκοπό αυτό, υπηρεσίες της νέας Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, κατάλληλα εφοδιασμένες με την αναγκαία υλικοτεχνική υποδομή και στελέχωση.

Στο σημείο αυτό η Ανεξάρτητη Αρχή επισημαίνει ότι ο νομοθέτης, σύμφωνα με την παράγραφο 10 του άρθρου 28 του Ν. 2738/1999, μερίμνησε ώστε οι αρμοδιότητες που αφορούν τη χορήγηση αδειών που έχουν σχέση με την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από τις διατάξεις του Ν.1650/1986 και τη λοιπή περί θαλάσσιου περιβάλλοντος νομοθεσία, να παραμείνουν
στις υπηρεσίες του τέως ΥΕΝΑΝΠ (νυν ΥΘΥΝΑΛ), αναγνωρίζοντας με τον τρόπο αυτό τη δεσπόζουσα θέση του ΥΕΝΑΝΠ στα θέματα προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος.

Οι αρμόδιες υπηρεσίες του πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ (νυν ΥΠΕΚΑ) σύμφωνα με τα ανωτέρω εκτεθέντα (σχετ.16) ότι το ναυάγιο - ως έχει - δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως απόβλητο, παρά μόνο μετά την ενδεχόμενη ανέλκυση του. Η άποψη αυτή θα μπορούσε να οδηγήσει στον υποθετικό συλλογισμό κατά τον οποίο ένα ναυάγιο σκάφους που μετέφερε ρύπους δεν θα αποτελούσε απόβλητο πριν την ανέλκυση του. Όμως, σε κάθε περίπτωση ακόμα και αν το ναυάγιο δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως απόβλητο, η διαπιστωμένη διαρροή ρύπων από αυτό ή η εν δυνάμει μελλοντική διαρροή ρύπων δημιουργεί κινδύνους για το περιβάλλον, και ως εκ τούτου το ΥΠΕΚΑ στην περίπτωση αυτή, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του θα πρέπει να επιληφθεί του ζητήματος. Στο σημείο αυτό τονίζεται η σαφής υποχρέωση των κρατών μελών να λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για την απαγόρευση της
εγκατάλειψης, της απόρριψης και της ανεξέλεγκτης διάθεσης αποβλήτων σύμφωνα με το άρθρο 4§2 της οδηγίας 2006/12/ΕΚ και το άρθρο 36§1 της νέας οδηγίας 2008/98/ΕΚ.

Άλλωστε σύμφωνα και με την άποψη της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το ναυάγιο του SEA DIAMOND, όπως καταγράφεται στο σχετικό υπ’ αριθ. 2, το πλοίο εάν δεν ανελκυθεί και παραμείνει ως έχει, θα θεωρηθεί απόβλητο λαμβάνοντας υπόψη τον κίνδυνο πιθανής υποβάθμισης του περιβάλλοντος που μπορεί να προκαλέσει. Από τη νομολογία του Δικαστηρίου Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (υπόθεση C-188/07/24.06.2008), προκύπτει ότι, στην
περίπτωση που εξέτασε το δικαστήριο, τα μεταφερόμενα εντός δεξαμενόπλοιου καύσιμα καθίστανται απόβλητα κατά την έννοια των Ευρωπαϊκών Οδηγιών από τη στιγμή που διαρρεύσουν στη θάλασσα έπειτα από ναυάγιο και δεν μπορούν πλέον να είναι εμπορικώς εκμεταλλεύσιμα.

Δεν υπάρχουν σχόλια: